۴ آوریل ۲۰۲۲/ گزارشی از قربانیان مین طی سال گذشته در کُردستان

هەنگاو: سازمان حقوق بشری هەنگاو مقارن فرارسیدن ۴ آوریل روز جهانی “آگاهی درباره خطرات مین” به منظور انعکاس هرچه بیشتر وجود زمین‌های آلوده به مین و قربانیان این سلاح مخفی و مرگبار در کُردستان، گزارشی آماری از قربانیان مین طی سال گذشته منتشر می‌کند که حاکی از افزایش ۵۰۰ درصدیی قربانی‌ شدن کودکان و زنان نسبت به سال گذشته می‌باشد.

با استناد به آمار به ثبت رسیده در مرکز آمار هه‌نگاو، طی سال ۱۴۰۰، دست‌کم ۵۰ شهروند در مرزهای کُردستان به دلیل انفجار مین و مواد منفجره به جای مانده از جنگ ۸ ساله ایران و عراق و مین‌های تازه کاشته شده توسط سپاه پاسداران قربانی شده‌اند که این آمار نسبت به سال گذشته ۱۲ مورد معادل ۳۲٪ افزایش داشته است. 

از مجموع ۵۰ نفری که قربانی شده‌اند ۱۲ نفر جانشان را از دست داده و ۳۸ نفر دیگر زخمی و نقض عضو شده‌اند. سال پیشتر ۱۰ شهروند کشته شده و ۲۸ شهروند دیگر نیز زخمی شده بودند. 

بر طبق این گزارش طی سال گذشته ۸ کودک و نوجوان در مرز‌های کُردستان قربانی شده‌اند. یک کودک ۱۰ ساله در مرز دهلران کشته شده و ۷ کودک و نوجوان نیز در مرزهای مهران (۵مورد)، بانه و قصرشیرین هر کدام یک مورد مجروح و نقص عضو شده‌اند.

همچنین دست‌کم ۴ زن در شهرهای قصرشیرین (۲ مورد)، سومار و دهلران نیز هر کدام یک مورد زخمی شده‌اند.

با استناد به آمار هه‌نگاو قربانی شدن زنان و کودکان در سال ۱۴۰۰ دست‌کم ۱۲ مورد بوده است. این آمار نسبت به سال ١٣٩٩ که ۲ مورد ثبت شده بود،  ٥٠٠٪ افزایش داشته است.

تفکیک قربانیان بر حسب استان
طی سال گذشته بیشترن قربانیان مین در مرزهای استان‌های ایلام با ۱۹ مورد ثبت شده است. 

استان کُردستان (سنندج): ۱۰ قربانی شامل ۴ کشته و ٦ زخمی

استان ایلام: ١٩ قربانی شامل ۴ کشته و ۱۵ زخمی

استان آذربایجان غربی (ارومیه): ۶ قربانی شامل ۶ زخمی

استان کرمانشاه: ۱۵ قربانی شامل ۴ کشته و ۱۱ زخمی

تفکیک قربانیان مین بر حسب طبقه اجتماعی
بیشترین قربانیان مین در کُردستان طی سال گذشته از طبقه کارگر بوده‌اند که طی این مدت ۳۸ کولبر، راننده، چوپان و کارگر قربانی شدهاند. 

کارگر، کولبر و دامدار: ۳۸ مورد شامل ۹ کشته و ۲۹ زخمی 

نظامی: ۶ مورد ۳ کشته و ۳ زخمی 

شهروند عادی: ۶ مورد ۶ شامل زخمی

کنوانسیون ۱۹۹۷ اتاوا در این مورد دولت‌ها را ملزم به خودداری از تولید، انباشت انتقال مین‌های ضد نفر کرده است که متاسفانه دولت جمهوری اسلامی ایران با وجود داشتن قربانیان زائدالوصف مین تا کنون به این کنوانسیون ملحق نشده است.

آمارهای مختلف رقم مین‌های کاشته‌شده در پنج استان هم مرز با عراق شامل آذربایجان غربی (ارومیە)، کُردستان (سنندج)، کرمانشاه (کرماشان)، ایلام و خوزستان را ۱۶تا بیش ‌از ۲۰میلیون ذکر کرده‌اند که در مساحتی حدود چهار میلیون و دویست هزار هکتار، کاشته شده‌اند کە بیشتر این مین‌ها در کُردستان کاشتە شدە و بە طور متوسط برای هر شهروند کُرد دو مین وجود دارد.
 

علاوه بر مین‌های موجود(جنگ ایران و عراق) بر اساس تحقیقات هەنگاو مشخص شده که حکومت ایران طی چند سال گذشتە بە بهانە مقابلە با احزاب کُرد اپوزسیون مبادرت بە کاشت مین‌های جدیدی در مرزها نمودە است. شمار رو به افزایش قربانیان مین در استان‌های کُردستان (سنندج) و ارومیه (آذربایجان‌غربی) از آثار این سیاست امنیتی است.