تشدید سرکوب کولبران در کُردستان؛ قتل دست‌کم سه کولبر کُرد پس از آتش‌بس میان ایران و اسرائیل
هه‌نگاو؛ جمعه ۲۷ تیر ١٤٠٤
در ادامه‌ی روند سرکوب سیستماتیک در کُردستان، هم‌زمان با آتش‌بس میان جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل، فشارها و خشونت‌ها علیه کولبران شدت گرفته است، در حالی که دست‌کم سه کولبر کُرد طی کمتر از یک ماه گذشته با شلیک مستقیم نیروهای امنیتی جان باخته‌اند. این در حالی است که تعدادی از مسئولان رسمی ایران، کولبران را با اتهامات مستقیم "جاسوسی برای اسرائیل" و "قاچاق تجهیزات"، به‌طور علنی تهدید کرده‌اند.
بر اساس مستندات سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، در کمتر از یک ماه گذشته و پس از آتش بس میان ایران و اسرائیل، دست‌کم سه کولبر کُرد در پی شلیک مستقیم نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران جان خود را از دست داده‌اند که هویت آن‌ها به شرح زیر است:
سیوان عبدالله‌زاده، کولبر ۲۰ ساله اهل روستای «حەوتتاش» بانه، کشته شده در ۷ تیر ۱۴۰۴ (۲۸ ژوئن ۲۰۲۵)،
خالد محمدی، ۲۳ ساله از روستای «انجینه» بانە، کشته شده در ۱۷ تیر ۱۴۰۴ (۸ جولای ۲۰۲۵)،
پیام احمدی، اهل روستای «برقرو» شهرستان سروآباد، کشته شده در ۲۴ تیر ۱۴۰۴ (۱۵ جولای ۲۰۲۵).
همچنین روز ۱۳ تیرماه ۱۴۰۴ (۴ جولای ۲۰۲۵)، رزگار محمدی، کولبر ۴۲ ساله اهل بوکان، در مرز «هه‌نگه‌ژال» بانه با شلیک مستقیم نیروهای مرزبانی به‌شدت زخمی شد و به‌دلیل آسیب به کلیه تحت عمل جراحی قرار گرفت.
این کشتارها در حالی صورت گرفته‌اند که مسئولان جمهوری اسلامی با طرح اتهامهایی نظیر "جاسوسی برای اسرائیل و انتقال تجهیزات نظامی" نبست بە کولبران، به طور آشکار تهدیدهایی علیه آنان مطرح کرده‌اند. این اقدامات نشان‌دهنده ادامه سیاست سرکوب سیستماتیک مردم کُردستان است که در قالب بازداشت، اعدام و خشونت‌های مستقیم علیه کولبران است.
در همین رابطه، سحرگاه چهارشنبه ۴ تیر ۱۴۰۴ (۲۵ ژوئن ۲۰۲۵)، تنها یک روز پس از آتش بس میان ایران و اسرائیل، سه زندانی کُرد به نام‌های ادریس آلی و آزاد شجاعی از اهالی شهرستان سردشت، و رسول احمد رسول اهل شهر سلیمانیه در اقلیم کردستان، که به اتهام "جاسوسی برای اسرائیل" و "انتقال تجهیزات مرتبط با ترور محسن فخری‌زاده" محکوم شده بودند، در زندان مرکزی ارومیه اعدام شدند.
خبرگزاری‌های حکومتی از جمله خبرگزاری میزان با انتشار این خبر اعلام کردند" این اعدام‌ها در ادامه اقدامات قاطع دستگاه قضایی در برخورد با عوامل رژیم صهیونیستی انجام گرفته است".
در راستای تداوم فضای امنیتی و طرح ادعاهای بدون ارائه مستندات، روز ۱۰ تیرماه ١٤٠٤، حسینعلی حاجی دلیگانی، نائب رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس، در گفت‌وگو با خبرگزاری حکومتی تسنیم، کولبری را «حفره امنیتی» خواند و خواستار ورود فوری دولت برای بررسی آنچه «انتقال تجهیزات جاسوسی و نظامی از مرزهای غیررسمی غربی» عنوان کرد، شد.
بر اساس آمار سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، در شش ماه نخست سال ۲۰۲۵، دست‌کم ۱۰ کولبر کشته و ۱۲ کولبر دیگر بر اثر شلیک مستقیم نیروهای مرزبانی و سپاه پاسداران زخمی شده‌اند. این اعداد نشان‌دهنده شدت و تداوم خشونت‌ها علیه کولبران است.
قابل ذکر است کە کنترل مرزها در کُردستان شدت بیشتری یافتە و تردد کولبران به طور رسمی ممنوع اعلام شده است. این ممنوعیت، معیشت هزاران کولبر و خانواده‌های آنان را به خطر انداخته و شرایط زندگی آنان را دشوارتر کرده است.
سرکوب کولبران بخشی از سیاست‌های سیستماتیک جمهوری اسلامی در کُردستان است که پس از آتش‌بس میان ایران و اسرائیل تشدید شده است. متهم‌کردن کولبران به جاسوسی و قاچاق، بهانه‌ای برای اعمال خشونت، بازداشت و اعدام‌های گسترده شده و وضعیت معیشتی و امنیتی مردم کردستان را به شدت تحت تأثیر قرار داده است.
سازمان حقوق بشری هه‌نگاو ضمن محکوم کردن سرکوب و کشتار سیستماتیک کولبران و زندانیان سیاسی در کُردستان، از جامعه بین‌المللی و نهادهای حقوق بشری می‌خواهد تا به این نقض‌های گسترده حقوق بشر واکنش نشان دهند و فشارها را برای توقف این سیاست‌های سرکوبگرانه افزایش دهند.
