یک سال پس از قتل حکومتی چهار زندانی سیاسی کُرد: ناپدیدسازی قهری، جنایت علیه بشریت

یک سال از قتل حکومتی چهار زندانی سیاسی کُرد، پژمان فاتحی، وفا آذربار، محمد (هژیر) فرامرزی و محسن مظلوم، اعضای حزب کومله کُردستان ایران، توسط جمهوری اسلامی ایران گذشت. این اعدامها، که در ادامه سرکوب سیستماتیک مخالفان سیاسی به‌ویژه در میان کُردها انجام شد، نمونه‌ای آشکار از سیاست ناپدیدسازی قهری، شکنجه و اعدام‌های فراقضایی توسط حکومت ایران است.

ناپدیدسازی قهری؛ ابزار سرکوب علیه زندانیان سیاسی کُرد

این چهار زندانی سیاسی با اتهامهای واهی ازجمله «همکاری با اسرائیل» و «تروریسم» به اعدام محکوم شدند، اما در تمام دوران بازداشت خود قربانی ناپدیدسازی قهری بودند. خانواده‌های آنان از وضعیتشان بی‌اطلاع بودند، و وکیل آن‌ها هرگز اجازه دسترسی به پرونده‌هایشان را نیافت. تنها اطلاعات منتشرشده از آنان، اعترافات اجباری بود که حکومت برای مشروعیت‌ بخشی به سرکوب خود منتشر کرد.

پس از اجرای حکم اعدام نیز، همچون رویه‌ای رایج در قبال زندانیان سیاسی کُرد، جمهوری اسلامی از تحویل پیکر آنان به خانواده‌هایشان خودداری کرد و مکان دفنشان را مخفی نگاه داشت. این اقدام، مصداق آشکار جنایت علیه بشریت و نقض فاحش قوانین بین‌المللی است.

ناپدیدسازی قهری، سیاست جمهوری اسلامی علیه مخالفان

ناپدیدسازی قهری به‌عنوان یک ابزار سرکوب، سابقه‌ای طولانی در سیاستهای جمهوری اسلامی دارد و به‌ویژه علیه زندانیان سیاسی کُرد، چپ‌گرا، بهایی و اعضای سازمان مجاهدین خلق به کار گرفته شده است. نمونه‌های مشابهی از این جنایت، شامل ناپدیدسازی و اعدام فرزاد کمانگر، شیرکو معارفی و ده‌ها زندانی سیاسی دیگر است که سرنوشت مشابهی داشتند.

جامعه جهانی مسئول است؛ زمان اقدام فرارسیده است

همسران این چهار زندانی سیاسی در ۸ مهر ۱۴۰۲ اعلام کردند که از جمهوری اسلامی ایران در «گروه کاری ناپدیدشدگان قهری» سازمان ملل متحد شکایت کرده‌اند. این اقدام، گامی مهم در مسیر دادخواهی است، اما کافی نیست.

سازمان حقوق بشری هه‌نگاو ضمن حمایت از این شکایت و روند دادخواهی تمامی جان‌باختگان و اعدام‌شدگان، از جامعه جهانی، سازمان ملل، اتحادیه اروپا و تمامی نهادهای حقوق بشری می‌خواهد که:

١- ناپدیدسازی قهری را به‌عنوان یک جنایت سیستماتیک جمهوری اسلامی به رسمیت بشناسند و آن را در سطح بین‌المللی محکوم کنند.

٢- تحقیقات مستقل و بین‌المللی درباره ناپدیدشدگان قهری و اعدام‌شدگان سیاسی در ایران، به‌ویژه در میان کُردها، را آغاز کنند.

٣- مسئولان این جنایات، ازجمله مقامات امنیتی و قضایی جمهوری اسلامی، را در دادگاه‌های بین‌المللی پاسخگو کنند.

٤- تحریمهای هدفمندتری علیه مقاماتی که در ناپدیدسازی‌های قهری و اعدامهای سیاسی نقش دارند، اعمال کنند.

ناپدیدسازی قهری، جنایت علیه بشریت است

کنوانسیون بین‌المللی حمایت از همه افراد در برابر ناپدید شدن اجباری، که در دسامبر ۲۰۰۶ توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد تصویب شده، ناپدیدسازی قهری گسترده یا سیستماتیک را جنایت علیه بشریت تعریف می‌کند. بر این اساس، جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یکی از عاملان این جنایت باید در سطح بین‌المللی تحت پیگرد قانونی قرار گیرد.

جامعه جهانی دیگر نمی‌تواند در برابر این جنایت‌ها سکوت کند. اکنون زمان آن است که حکومت ایران بابت دهه‌ها سرکوب، ناپدیدسازی قهری و اعدام‌های فراقضایی پاسخگو شود.

سازمان حقوق بشری هەنگاو