روز جهانی زبان مادری؛ بازداشت ۶ مدرس زبان کُردی و صدور حکم حبس برای ۷ مدرس دیگر در سال ۲۰۲۴
هه‌نگاو؛ جمعه ۳اسفند ۱۴۰۲
با استناد به آمار به ثبت رسیده در مرکز آمار و اسناد سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، در طول سال ۲۰۲۴ میلادی، فشار نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران بر نهادهای مدنی و مدرسین داوطللب آموزش زبان کُردی در شهرهای مختلف کُردستان افزایش یافته است به نحوی که ۶ نفر از مدرسین زبان کُردی توسط نهادهای امنیتی بازداشت و ۷ مدرس زبان کُردی نیز توسط دستگاه‌قضایی جمهوری اسلامی ایران جمعاً به ۲۰ سال و ۸ ماه حبس تعزیری و ۱ سال حبس تعلیقی محکوم شده‌اند.
حق بر زبان مادری یکی از بنیادین‌ترین حقوق انسانی بخصوص در یک کشور متکثر اتنیکی-زبانی است. هدف از این حق چگونگی برخورداری اقلیت‌های زبانی در شرایط جامعه‌ای است که یک زبان واحد وجود ندارد و این حق را ایجاد می‌کند که اقلیت‌های زبانی بجای استفاده از زبان اکثریت بتوانند از زبان مادری خود بویژه در آموزش استفاده بکنند.
زبان کُردی، در کنار سایر اقلیت‌های زبانی، در ایران همواره از بدو دولت-ملت‌سازی و مفهوم نوین دولت قربانی رژیم وحدت زبانی و انکار بوده است. این سیاست جزم اندیشانه با توجیه تجزیه طلبی و جدایی طلبی در دوره زعامت جمهوری اسلامی تشدید شده به نحوی که دستگاه‌های امنیتی با سیطره کامل بر سیاست‌های کلان آموزشی، فرهنگی و قضایی هیچ‌گاه اجازه برخورداری از حق بر زبان مادری حتی در مفهوم حداقلی مندرج در اصل ۱۵ قانون اساسی را نداده‌اند و حتی فعالینی را که داوطلبانه اقدام به آموزش زبان کُردی به شهروندان کرده‌اند با تشکیل پرونده‌های امنیتی برای آنها زمینه بازداشت و صدور احکام سنگین برای آنها را فراهم آورده است.
اسامی مدرسین زبان کُردی که در سال ۲۰۲۴ بازداشت شده‌اند؛
در این لیست هر یک از سوسن حسن‌زاده و حاجی برزه یک بار بازداشت و ہک بار دیگر نیز جهت اجرای حکم حبس به زندان منتقل شده‌اند
۱ـ سوسن حسن‌زاده اهل بوکان، در تاریخ ۱۵ آوریل ۱۴۰۳ توسط نیروهای اداره اطلاعات بازداشت شد.
۲ـ حاجی برزه اهل پیرانشهر، در تاریخ ۸ می ۲۰۲۴ توسط نیروهای اطلاعات سپاه بازداشت شد.
۳ـ سمیع محمودی اقدم اهل اشنویه (اشنویه)، در تاریخ ۲۰ ژوئن ۲۰۲۴ توسط نهادهای امنیتی بازداشت شد.
۴ـ سیوان ابراهیمی اهل کامیاران، در تاریخ ۳ جولای ۲۰۲۴ جهت اجرای حکم حبس بازداشت و به زندان مرکزی سنندج منتقل شد.
۵ـ امید رستم‌پور اهل سنندج (سنه)، در تاریخ ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۴ توسط نیروهای اداره اطلاعات بازداشت شد.
۶ـ آزاد عباسی اهل دهگلان (دیولان) در تاریخ ۳۱ اکتبر ۲۰۲۴ بازداشت و جهت اجرای حکم به زندان مرکزی قروه منتقل شد.
۷ـ سوسن حسن‌زاده اهل بوکان، در تاریخ ۲۶ نوامبر ۲۰۲۴ جهت اجرای حکم حبس بازداشت و به زندان مرکزی ارومیه منتقل شد.
۸ـ حاجی برزه اهل پیرانشهر، در تاریخ ۱۸ دسامبر ۲۰۲۴ بازداشت و جهت اجرای حکم حبس به زندان مرکزی نقده منتقل شد.
اسامی مدرسین زبان کُردی که در سال ۲۰۲۴ به حبس محکوم شده‌اند؛
۱ـ سوما پرومحمدی اهل سنندج، توسط شعبه یکم دادگاه انقلاب سنندج به تحمل ۱۰ سال حبس تعزیری محکوم شد.
۲ـ سوسن حسن‌زاده اهل بوکان، توسط شعبه ۱۰۲ دادگاه کیفری بوکان به تحمل ۳ ماه حبس تعزیری محکوم شد.
۳ـ آزاد عباسی اهل دهگلان، توسط شعبه ۱۰۲ دادگاه کیفری دهگلان به تحمل ۳ سال حبس تعزیری محکوم شد.
۴ـ حاجی برزه اهل پیرانشهر، توسط شعبه ۱۰۲ دادگاه کیفری پیرانشهر به تحمل ۵ ماه حبس تعزیری محکوم شد.
۵ـ ادریس منبری اهل سنندج، توسط شعبه یکم دادگاه انقلاب سنندج به تحمل ۱ سال حبس تعزیری و ۱ سال حبس تعلیقی محکوم گردید.
۶ـ سروه پورمحمدی اهل سنندج، توسط دادگاه تجدیدنظر استان کُردستان (سنه) به تحمل ۵ سال حبس تعزیری محکوم شد.
۷ـ مژگان کاووسی اهل کلاردشت، توسط شعبه دوم دادگاه انقلاب ساری، به تحمل ۱ سال حبس تعزیری محکوم شد.
