گزارش ماهانه هه‌نگاو از نقض حقوق زنان در ایران، ژانویه ۲۰۲۴
با استناد به آمار به ثبت رسیده در مرکز آمار و اسناد سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، طی ماه ژانویه ۲۰۲۴ دست‌کم حکم اعدام یک زن در
هه‌نگاو؛ دوشنبه ۱۶ بهمن ۱۴۰۲
با استناد به آمار به ثبت رسیده در مرکز آمار و اسناد سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، طی ماه ژانویه ۲۰۲۴ دست‌کم حکم اعدام یک زن در زندان‌های جمهوری اسلامی ایران اجرا شده است. همچنین ۱۲ فعال زن بازداشت و ۱۷ فعال زن نیز توسط دستگاه قضایی به حبس و شلاق محکوم شده‌اند. در ماه گذشته دست‌کم ۹ مورد زن‌کشی نیز در شهرهای مختلف ایران ثبت شده است.
اجرای حکم اعدام زنان در ایران
در ماه گذشته میلادی دست‌کم حکم اعدام یک زن در زندان‌های جمهوری اسلامی ایران اجرا شده است. سال گذشته حکم اعدام ۲۲ زن در ایران اجرا شده بود.
بر طبق این گزارش در تاریخ ۳۱ ژانویه ۲۰۲۳، حکم اعدام یک زن اهل سبزوار از توابع استان خراسان رضوی به نام زهرا نظریان در زندان مرکزی این شهر اجرا شده است. وی پیشتر به اتهام قتل همسر خواهرش بازداشت و به اعدام محکوم شده بود.
بر اساس قوانین حاکم در جمهوری اسلامی در مورد زنان، زنان در ایران نه تنها از هیچ نوع قوانین حمایتی در رابطه با خشونت خانگی برخوردار نیستند، بلکه خود متن قانون زمینه انواع خشونت‌ها از جمله خشونت جنسی، فیزیکی، اقتصادی و روانی به زنان را فراهم کرده است.
بازداشت ۱۲ زن در ماه ژانویه
با استناد به آمار هه‌نگاو، طی ماه ژانویه ۲۰۲۴، دست‌کم ۱۲ فعال زن در شهرهای مختلف ایران بازداشت شده‌اند که ۶ نفر از آنها از شهروندان تُرک آذربایجان و اهل سلماس بوده‌اند که در جریان اعتراض به تبعات زیست‌محیطی یک کارخانه نمک بازداشت شده‌اند. همچنین یک دانشجو، یک استاد دانشگاه، یک وکیل و یک فعال بهایی و یک فعال زن مذهبی کُرد در ماه گذشته بازداشت شده‌اند.
سورنا علیپور اهل شیراز، نسرین عبداللهی اهل بانه، نیلوفر سادات هاشمیان اهل سمنان، سمیه علیپور، الناز علیپور، سعیده احمدی، لطیفه مولایی، رباب علیپور و سوسن مولایی همگی اهل سلماس، آزیتا فروغی سادات اهل مشهد، آیات عبیات اهل حمیدیه و تینا دلجو اهل رشت زنانی بوده‌اند که در ماه ژانویه توسط نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران بازداشت شده‌اند.
صدور حکم حبس برای فعالین زن
با استناد به آمار به ثبت رسیده در مرکز آمار و اسناد سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، در ماه ژانویه ۲۰۲۴ دست‌کم ۱۷ فعال زن در شهرهای مختلف ایران از جمله نرگس محمدی برنده جایزه صلح نوبل ۲۰۲۳، گلاله وطن‌دوست وکیل کُرد و از فعالین حوزه حقوق زنان و مریم اکبری منفردی زندانی سیاسی محبوس در زندان اوین، به حبس محکوم شده‌اند.
بر طبق این گزارش این ۱۷ فعال در مجموع به ۵۰ سال و ۷ ماه و ۲۰ روز حبس تعزیری محکوم شده و فرشته مهدوی اهل گرگان علاوه بر حکم حبس به ۵۰ ضربه شلاق نیز محکوم شده است.
۱ـ مریم اکبری منفردی اهل تهران به تحمل ۳ سال حبس محکوم شده است.
۲ـ مهناز طراح اهل تهران به تحمل ۴ سال و ۴ ماه حبس محکوم شده است.
۳ـ زینب خنیاب‌پور اهل بهبهان به تحمل ۲ سال حبس محکوم شده است.
۴ـ فرزانه برزه‌کار از مادران دادخواه آمل به تحمل ۲ سال حبس محکوم شده است.
۵ـ نیروانا تربتی‌نژاد کودک ۱۷ ساله اهل گرگان به تحمل ۱۰ ماه حبس محکوم شده است.
۶ـ فرشته مهدوی اهل گرگان به تحمل ۱۰ ماه حبس و ۵۰ ضربه شلاق محکوم شده است.
۷ـ فاطمه‌حق‌پرست اهل تهران به تحمل ۸ ماه حبس محکوم شده است.
۸ـ محبوبه بیگدلی اهل گچساران به تحمل ۵ ماه حبس محکوم شده است.
۹ـ نرگس محمدی فعال اهل زنجان به تحمل ۱ سال و ۳ ماه حبس محکوم شده است.
۱۰ـ فاطمه تدریسی اهل تهران به تحمل ۶ سال حبس محکوم شده است.
۱۱ـ مریم جلالی حسینی اهل تهران به تحمل ۶ سال حبس محکوم شده است.
۱۲ـ گلاله وطن‌دوست وکیل اهل مریوان به تحمل ۶ سال و ۷ ماه و ۲۰ روز حبس محکوم شده است.
۱۳ـ بیان فرج‌اللهی اهل سنندج (سنه) به تحمل یک سال حبس محکوم شده است.
۱۴ـ غزاله زارع اهل خرم‌آباد به تحمل ۳ سال حبس محکوم شده است.
۱۵ـ پریسا صالحی اهل کرج به تحمل ۱ سال حبس تعزیری محکوم شده است.
۱۶ـ مریم جوادی اهل تهران به تحمل ۵ سال و ۸ ماه حبس تعزیری محکوم شده است.
۱۷ـ بهاره شیری از مادران دادخواه اهل سمیرم به تحمل ۶ سال حبس تعزیری محکوم شده است.
بازداشت زنان و محکومیت زنان یک روند تبعیض معمول در جمهوری اسلامی است. در جریان جنبش انقلابی ژن ژیان ئازادی فشارها برای فعالین زن ابعاد شدید‌تری به خود گرفته بود. جمهوری اسلامی به شکل سازماندهی شده‌ای همواره از ابتدای ظهورش تلاش کرده است که عرصه ظهور فعالیت اجتماعی، سیاسی و حقوق بشری را برای زنان تا جای ممکن تنگ کند. سیاست‌های جداسازی جنسی و جنسیتی و همینطور به حاشیه بردن هر چه تمام جامعه اقلیت‌های جنسی و جنسیتی از طریق جرم‌انگاری هویت آنها یکی از سیاست‌های جدی آپارتاید جنسیتی در ایران است.
زن‌کشی
با استناد به آمار به ثبت رسیده در مرکز آمار و اسناد سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، طی ماه ژانویه ۲۰۲۴ دست‌کم ۹ زن در شهرهای مختلف ایران کشته شده‌اند که ۷ مورد آن توسط افراد نزدیک خود ازجمله همسر، پسر و برادر انجام گرفته است.
بر طبق این گزارش ۳ زن توسط همسران خود، ۲ زن توسط برادران، ۲ زن توسط پسران و ۲ زن نیز توسط افراد دیگر به قتل رسیده‌اند.
همچنین، ۴ زن از طریق خفه کردن، ۳ زن با به‌کارگیری اسلحه و یک زن با ضربات سنگ و آجر به قتل رسیده‌اند و یک زن نیز به آتش کشیده شده است.
بر طبق این گزارش دست‌کم ۶ مورد معادل ۶۶.۵٪ زنانی کشته شده‌اند انگیزه قاتل از قتل اختلافات خانوادگی عنوان شده است. همچنین انگیزه یک مورد برای قتل ناموسی و دو مورز نیز با انگیزه سرقت انجام گرفته است
تفکیک قتل زنان بر حسب استان
استان آذربایجان‌شرقی: ۳ مورد
استان ایلام: ۲ مورد
استان فارس: ۲ مورد
استان گیلان: ۱ مورد
استان تهران: ۱ مورد
زن‌کشی بالاترین سطح بروز زن‌بیزاری و زن‌ستیزی در جامعه است. قتل‌های منتسب به قتل‌های ناموسی تنها بخشی از زن‌کشی‌ها را شامل می‌شوند. ریشه اصلی زن‌کشی در جوامع تاریخ، مناسبات و قوانین مردسالار و زن‌ستیزانه است. بر أساس گزارش‌های حقوق بشری هه‌نگاو تنها در سال گذشته ۱۲۲ زن‌کشی در ایران به ثبت رسیده است که بخش عظیمی از این قتل‌ها توسط اعضای خانواده نزدیک زن انجام شده‌اند. قوانین وتفکر زن‌ستیزانه نفرت عمیق علیه زنان را عادی‌سازی می‌کند و این خود باعث می‌شود که کشتن زنان ساده‌تر و بی‌هزینه‌تر باشد.
