گزارش ماهانه هه‌نگاو از نقض حقوق زنان در ایران، آوریل ۲۰۲۵
هه‌نگاو؛ یک‌شنبه ۱۴ اردیبهشت ۱۴۰٤
با استناد به آمار به ثبت رسیده در مرکز آمار و اسناد سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، طی ماه آوریل ۲۰۲۵ دست‌کم ۸ فعال زن بازداشت و ۸ فعال زن نیز توسط دستگاه قضایی به حبس محکوم شده‌اند. در ماه گذشته دست‌کم ۳۱ مورد زن‌کشی و ۴ مورد اعدام زنان در شهرهای مختلف ایران ثبت شده است.
اجرای حکم اعدام زنان در ایران
در ماه آوریل ۲۰۲۵ دست‌کم حکم اعدام ٤ زن در زندان‌های مختلف ایران اجرا شده است که سه نفر از آنها از بابت اتهام جرایم مرتبط با مواد مخدر و یک نفر نیز از بابت اتهام قتل عمد به اعدام محکوم شده بودند و اسامی آنها به شرح زیر است؛
۱ـ مهناز کاکایی اهل اصفهان از بابت اتهام قتل عمد در زندان مرکزی اصفهان اعدام شد.
۲ـ مرجان سبزی اهل خرم‌آباد از بابت اتهام جرایم مرتبط با مواد مخدر در زندان مرکزی اصفهان اعدام شد.
۳ـ احراز هویت نشده، از بابت اتهام جرایم مرتبط با مواد مخدر در زندان مرکزی مشهد اعدام شد.
۴ـ احراز هویت نشده، از بابت اتهام جرایم مرتبط با مواد مخدر در زندان مرکزی مشهد اعدام شد
بازداشت ۸ زن در ماه آوریل ۲۰۲۵
با استناد به آمار به ثبت رسیده در مرکز آمار و اسناد سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، طی ماه گذشته میلادی دست‌کم ۸ فعال زن توسط نهادهای امنیتی بازداشت شده‌اند که معادل ۱۰٪ کل آمار بازداشتی‌ها در این ماه می‌باشد.
دست‌کم ۴ تن از زنان بازداشت شده از تهران بوده و اسامی آنها به شرح زیر است؛
تهران: ۱ـ ژیلا زهتاب مقدم ۲ـ آذر زنگولی ۳ـ لیدا آلکسانی ۴ـ سمیه رشیدی
مشهد: ۵ـ فریده مرادی ۶ـ گلنوش نصیری
سنندج (سنه): ۷ـ سروه پورمحمدی
تربت حیدریه: ۸ـ ریحانه دارات
صدور حکم حبس برای فعالین زن
با استناد به آمار به ثبت رسیده در مرکز آمار و اسناد سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، در ماه آوریل ۲۰۲۵ دست‌کم ۸ فعال زن در شهرهای مختلف ایران جمعاً به ۱۹ سال حبس تعزیری محکوم شده‌اند.
اسامی زنانی که به حبس محکوم شده‌اند به شرح زیر است؛
۱ـ ویدا محمدی از تهران به ۴ سال و ۸ ماه حبس تعزیری محکوم شده است.
۲ـ مریم مقدم از تهران به ۲ سال و ۲ ماه حبس تعزیری محکوم شده است.
۳ـ شهره قمر از بیجار به ۴ سال و ۸ ماه حبس تعزیری محکوم شده است.
۴ـ مینو روزه‌دار از تهران به یک سال و ۲ ماه حبس تعزیری محکوم شده است.
۵ـ مریم ذبیحی از قائم‌شهر به ۱۰ ماه حبس تعزیری محکوم شده است.
۶ـ منصوره عرفانیان از مشهد به ۳ ماه حبس تعزیری محکوم شده است.
۷ـ گلاره عباسی از تهران به ۴ سال و ۳ ماه حبس تعزیری محکوم شده است.
۸ـ ژیلا زهتاب مقدم از تهران به یک سال حبس تعزیری محکوم شده است.
بازداشت زنان و محکومیت زنان یک روند تبعیض معمول در جمهوری اسلامی ایران است. در جریان جنبش انقلابی ژن ژیان ئازادی فشارها برای فعالین زن ابعاد شدید‌تری به خود گرفته بود. جمهوری اسلامی به شکل سازماندهی شده‌ای همواره از ابتدای ظهورش تلاش کرده است که عرصه ظهور فعالیت اجتماعی، سیاسی و حقوق بشری را برای زنان تا جای ممکن تنگ کند. سیاست‌های جداسازی جنسی و جنسیتی و همینطور به حاشیه بردن هر چه تمام جامعه اقلیت‌های جنسی و جنسیتی از طریق جرم‌انگاری هویت آنها یکی از سیاست‌های جدی آپارتاید جنسیتی در ایران است.
ثبت ۳۱ مورد زن‌کشی در ماه آوریل ۲۰۲۵
با استناد به آمار به ثبت رسیده در مرکز آمار و اسناد سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، طی ماه آوریل ۲۰۲۵ دست‌کم ۳۱ زن در شهرهای مختلف ایران کشته شده‌اند که اکثریت مطلق آنها توسط افراد نزدیک خود از جمله همسر به قتل رسیده‌اند.
بر طبق این گزارش ۱۵ زن توسط همسران خود، ۵ زن توسط پدر و ۸ زن توسط افراد نزدیک خود از جمله، برادر، داماد، خواستگار و... به قتل رسیده و اطلاع دقیقی از قاتل سه زن نیز در دسترس نیست.
از مجموع ۳۱ مورد زن‌کشی دست‌کم ۴ مورد با انگیزه ناموسی انجام گرفته است. همچنین دست‌کم ۱۹ مورد از زنکشیها به دلیل اختلافات خانوادگی عنوان شده است. ۵ زن به دلایلی نظیر بچه‌دار نشدن (۲ مورد)، رد درخواست عروسی، درخواست طلاق و سرقت به قتل رسیده و از انگیزه سه مورد از زنکشیها اطلاعی در دسترس نیست.
تفکیک قتل زنان بر حسب استان
استان تهران: ۵ مورد
استان کرمانشاه (کرماشان): ۴ مورد
استان مازندران: ۳ مورد
استان‌های گیلان، فارس و چهارمحال بختیاری: هر کدام ۲ مورد
استان‌های هرمزگان، مرکزی، کهگیلویه و بویراحمد، کرمان، زنجان، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، خوزستان، ایلام، آذربایجان‌شرقی، آذربایجان‌غربی (ارومیه)، اردبیل و البرز: هر کدام ۱ مورد
زن‌کشی بالاترین سطح بروز زن‌بیزاری و زن‌ستیزی در جامعه است. قتل‌های منتسب به قتل‌های ناموسی تنها بخشی از زنکشیها را شامل می‌شوند. ریشه اصلی زن‌کشی در جوامع تاریخ، مناسبات و قوانین مردسالار و زن‌ستیزانه است. بر أساس گزارش‌های حقوق بشری هه‌نگاو تنها در سال گذشته ١٩١ زن‌کشی در ایران به ثبت رسیده است که بخش عظیمی از این قتل‌ها توسط اعضای خانواده نزدیک زن انجام شده‌اند. قوانین و تفکر زن‌ستیزانه نفرت عمیق علیه زنان را عادی‌سازی می‌کند.
سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، جمهوری اسلامی ایران را یک نظام آپارتاید جنسیتی ارزیابی می‌کند که در آن قتل و آزار سیستماتیک به زنان در مراحلی قانونمند شده است. جامعه جهانی باید نظام آپارتاید جنسیتی را ذیل «جنایت علیه بشریت» گنجانده و این را در تعریف بین المللی خود بگنجاند و جمهوری اسلامی را بر أساس قوانین صراحتا ضد زن و ساختارمندی سرکوب زنان در جامعه ایران یک نظام آپارتاید جنسیتی دسته بندی کرده و ذیل این مفهوم جرم‌انگاری کند.
