گزارش ماهانه هه‌نگاو از نقض حقوق زنان در ایران، ژانویه ۲۰۲۵
هه‌نگاو؛ سه‌شنبه ۱۶ بهمن ۱۴۰۳
با استناد به آمار به ثبت رسیده در مرکز آمار و اسناد سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، طی ماه ژانویه ۲۰۲۵ دست‌کم ۲۰ فعال زن بازداشت و ۳ فعال زن نیز توسط دستگاه قضایی به حبس و شلاق محکوم شده‌اند. در ماه گذشته دست‌کم ۱۸ مورد زن‌کشی در شهرهای مختلف ایران ثبت شده است. در ین ماه هیچ موردی از اعدام زنان گزارش نشده است
اجرای حکم اعدام زنان در ایران
در ماه ژانویه ۲۰۲۵ حکم اعدام زنان در زندان‌های ایران ثبت نشده است.
بازداشت ۲۰ زن در ماه ژانویه ۲۰۲۵
با استناد به آمار هه‌نگاو، طی ژانویه ۲۰۲۵، دست‌کم ۲۰ فعال زن در شهرهای مختلف ایران بازداشت شده‌اند که معادل ۹٪ کل آمار شهروندان بازداشت شده در این ماه می‌باشد و ۶ نفر از آنها از فعالین زن کُرد و ۱۱ نفر نیز از شهروندان بهایی هستند.
اسامی زنان بازداشت به شرح زیر است؛
اصفهان؛ ۱ـ رویا آزادخوش ۲ـ نسرین خادمی ۳ـ مژگان پورشفیع ۴ـ آزیتا رضوانیخواه ۵ـ بشری مطهر ۶ـ سارا شکیب ۷ـ شورانگیز بهامین ۸ـ ساناز راسته ۹ـ مریم خرسندی ۱۰ـ فرخنده رضوان‌پی ۱۱ـ فیروزه راستی‌نژاد
بوکان؛ ۱۲ـ سروه شیری ۱۳ـ بفرین محمودی
سنندج: ۱۴ـ آیدا عمویی
اهواز: ۱۵ـ احلام بندر
مهاباد؛ ۱۶ـ گلاویژ محمدی‌ارشد
سبزوار؛ ۱۷ـ ناهید ملوندی
سروآباد؛ ۱۸ـ پروین ادوایی
دهگلان؛ ۱۹سهیلا مطاعی
تهران؛ ۲۰ـ ارغوان فلاحی
صدور حکم حبس برای فعالین زن
با استناد به آمار به ثبت رسیده در مرکز آمار و اسناد سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، در ماه ژانویه ۲۰۲۵ دست‌کم ۳ فعال زن در شهرهای مختلف ایران جمعاً به ۱۲ سال و ۶ ماه حبس تعزیری محکوم شده‌اند. غزل مرزبان جورشری علاوه بر حبس به به تحمل ۷۴ ضربه شلاق نیز محکوم شده است.
اسامی زنانی که به اعدام، شلاق و حبس محکوم شده‌اند به شرح زیر است؛
۱ـ غزل مرزبان جورشری نوکیش مسیحی اهل گیلان به ۶ ماه حبس و ۷۴ ضربه شلاق محکوم شده است.
۲ـ کوکب بداغی پناهی معلم اهل ایذه به ۶ سال حبس محکوم شده است.
۳ـ شراره روحانی فعال بهایی اهل أصفهان ۶ سال حبس محکوم شده است.
بازداشت زنان و محکومیت زنان یک روند تبعیض معمول در جمهوری اسلامی ایران است. در جریان جنبش انقلابی ژن ژیان ئازادی فشارها برای فعالین زن ابعاد شدید‌تری به خود گرفته بود. جمهوری اسلامی به شکل سازماندهی شده‌ای همواره از ابتدای ظهورش تلاش کرده است که عرصه ظهور فعالیت اجتماعی، سیاسی و حقوق بشری را برای زنان تا جای ممکن تنگ کند. سیاست‌های جداسازی جنسی و جنسیتی و همینطور به حاشیه بردن هر چه تمام جامعه اقلیت‌های جنسی و جنسیتی از طریق جرم‌انگاری هویت آنها یکی از سیاست‌های جدی آپارتاید جنسیتی در ایران است.
ثبت ۱۸ مورد زن‌کشی در ماه ژانویه ۲۰۲۵
با استناد به آمار به ثبت رسیده در مرکز آمار و اسناد سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، طی ماه ژانویه ۲۰۲۵ دست‌کم ۱۸ زن در شهرهای مختلف ایران کشته شده‌اند که ۱۶ مورد آنها توسط افراد نزدیک خود از جمله همسر به قتل رسیده‌اند.
بر طبق این گزارش ۷ زن توسط همسران خود، ۳ زن به دست برادر، ۲ زن به دست پدر و ۱ زن نیز به دست پدر و برادر خود به قتل رسیده‌اند. همچنین دو زن به دست افراد ناشناس و بقه نیز توسط داماد، خواستگار و پسر دوست خود به قتل رسیده‌اند.
از مجموع ۱۸ مورد زن‌کشی دست‌کم ۹ مورد به دلیل اختلافات خانوادگی عنوان شده است. همچنین، ۳ زن با انگیزه ناموسی، یک زن با انگیزه سرقت و یک زن نیز به دلیل رد درخواست عروسی به قتل رسیده و دلیل قتل ۴ زن نیز نامعلوم می‌باشد.
تفکیک قتل زنان بر حسب استان
استان لرستان: ۴ مورد
استان کرمانشاه (کرماشان): ۳ مورد
استان‌های آذربایجان‌غربی (ارومیه) و کُردستان (سنندج): هر کدام ۲ مورد
استان‌های همدان، گیلان، ایلام، سیستان و بلوچستان، خوزستان، البرز و آذربایجان‌شرقی: هر کدام ۱ مورد
زن‌کشی بالاترین سطح بروز زن‌بیزاری و زن‌ستیزی در جامعه است. قتل‌های منتسب به قتل‌های ناموسی تنها بخشی از زن‌کشی‌ها را شامل می‌شوند. ریشه اصلی زن‌کشی در جوامع تاریخ، مناسبات و قوانین مردسالار و زن‌ستیزانه است. بر أساس گزارش‌های حقوق بشری هه‌نگاو تنها در سال گذشته ۱۲۲ زن‌کشی در ایران به ثبت رسیده است که بخش عظیمی از این قتل‌ها توسط اعضای خانواده نزدیک زن انجام شده‌اند. قوانین و تفکر زن‌ستیزانه نفرت عمیق علیه زنان را عادی‌سازی می‌کند.
سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، جمهوری اسلامی ایران را یک نظام آپارتاید جنسیتی ارزیابی می‌کند که در آن قتل و آزار سیستماتیک به زنان در مراحلی قانونمند شده است. جامعه جهانی باید نظام آپارتاید جنسیتی را ذیل «جنایت علیه بشریت» گنجانده و این را در تعریف بین المللی خود بگنجاند و جمهوری اسلامی را بر أساس قوانین صراحتا ضد زن و ساختارمندی سرکوب زنان در جامعه ایران یک نظام آپارتاید جنسیتی دسته بندی کرده و ذیل این مفهوم جرم‌انگاری کند.
