ڕاپۆرتی مانگانەی هەنگاو لەسەر پێشێلکرانی مافەکانی ژنان لە ئێران، مارسی ٢٠٢٥

هەنگاو؛ چوارشەممە ١۳ی خاکەلێوەی ٢٧٢۵

بە پشتبەستن بە ئامارە تۆمارکراوەکان لە ناوەندی ئامار و بەڵگەنامەکانی ڕێکخراوی مافی مرۆڤی هەنگاو، لە ماوەی مانگی مارسی ٢٠٢٥دا لانی کەم ١۷ چالاکی ژن دەستبەسەر کراون و ۶ چالاکی ژنیش لە لایەن دەزگای دادوەریی کۆماری ئیسلامیی ئێرانەوە سزای بەندکرانیان بەسەردا سەپێندراوە. لە ماوەی مانگی ڕابردوودا لانی کەم ۸ حاڵەتی ژنکوژی و ۴ حاڵەتی لەسێدارەدرانی ژنان تۆمار کراوە.

جێبەجێکرانی سزای سێدارەی ژنان لە ئێران

لە ماوەی مانگی مارسی ٢٠٢٥دا سزای سێدارەی لانی کەم ۴ ژن لە بەندیخانەکانی ئێران جێبەجێ کراوە کە یەک کەسیان بە تۆمەتی پەیوەندیدار بە ماددە هۆشبەرەکان و سێ کەس بە تۆمەتی کوشتنی بە ئەنقەستەوە سزای سێدارەیان بەسەردا سەپێندرابوو و ناوەکانیان بەو شێوەیە؛

١- ئاسیە قەوی چێشم خەڵکی مەشهەد بە تۆمەتی پەیوەندیدار بە ماددە هۆشبەرەکانەوە لە بەندیخانەی ناوەندیی مەشهەد لەسێدارە درا.

٢- نەسرین بارانی خەڵکی ئیسفەهان بە تۆمەتی کوشتنی بە ئەنقەست لە بەندیخانەی ناوەندیی ئیسفەهان لەسێدارە درا.

٣- موژگان ئازەرپیشە خەڵکی ئورمیە بە تۆمەتی کوشتنی بە ئەنقەست لە بەندیخانەی ناوەندیی ئورمیە لەسێدارە درا.

۴- کەوسەر باقرنژاد خەڵکی بناو بە تۆمەتی کوشتنی بە ئەنقەست لە بەندیخانەی ناوەندیی ئورمیە لەسێدارە درا.

دەستبەسەرکرانی ١۷ ژن لە ماوەی مانگی مارسی ٢٠٢٥

بە پشتبەستن بە ئامارە تۆمارکراوەکان لە ناوەندی ئامار و بەڵگەنامەکانی ڕێکخراوی مافی مرۆڤی هەنگاو، لە ماوەی مانگی ڕابردووی زایینیدا، لانی کەم ١۷ چالاکی ژن لە لایەن ناوەندە ئەمنییەکانەوە دەستبەسەر کراون کە ۱۳.۵٪ی سەرجەم هاووڵاتییانی دەستبەسەرکراوی ئەو مانگە پێکدێنن.

لانی کەم ۹ ژنی دەستبەسەرکراو واتا ۵۳٪ی کۆی حاڵەتەکان چالاکی ژنی کورد بوون و ناوەکانیان بەو شێوەیە؛

سنە؛ ۱ـ لەیلا پاشایی (خەڵکی سەقز) ۲ـ باران ساعیدی ۳ـ سۆما محەممەدڕەزایی ۴ـ شنۆ محەممەدی

تاران؛ ٥ـ سدیقە نوورباڵا ٦ـ فاتمە ئاتەشی خیاوی (خەڵکی ئەردەبیل) ٧ـ مەرزیە غەفاریزادە ٨- لەیلا قولیخانی گەنجە

ئورمیە: ۹ـ ڕۆژبین ئەفسوون ۱۰- ئەوین ئەحمەدی ۱۱- ساریا ئەحمەدی

تەورێز: ۱۲ـ سیما عەلیپوور

دێهدەشت؛ ۱۳ـ مێهرێگان نامئاوەر

دێولان: ۱۴ـ سۆهەیلا موتاعی

ڕەشت: ۱۵ـ نینا گوڵستانی

سەردەشت: ۱۶ـ ئارەزوو جەلیلزادە

سمنان: ۱۷ـ ئەنیسا فەناییان

سەپاندنی سزای بەندکران بەسەر چالاکانی ژندا

بە پشتبەستن بە ئامارە تۆمارکراوەکان لە ناوەندی ئامار و بەڵگەنامەکانی ڕێکخراوی مافی مرۆڤی هەنگاو، لە ماوەی مانگی مارسی ٢٠٢٥دا لانی کەم ۶ چالاکی ژن لە شارە جیاوازەکانی ئێران سەرجەم سزای ١۹ ساڵ و ١۱ مانگ و ۸ ڕۆژ بەندکرانیان بەسەردا سەپێندراوە.

ناسنامەی ئەو ژنانەی سزای بەندکرانیان بەسەردا سەپێندراوە بەو شێوەیە؛

۱ـ نەرگس نەسری خەڵکی تاران سزای ۱۰ ساڵ بەندکرانی بەسەردا سەپێندراوە.

۲- فریشتە سووری خەڵکی نەهاوەند سزای ۱ ساڵ بەندکرانی بەسەردا سەپێندراوە.

۳ـ ماندانا سادقی خەڵکی ئابادان سزای ۴ ساڵ و ۲ مانگ و ۷ ڕۆژ بەندکرانی بەسەردا سەپێندراوە.

٤- فەرزانە یەحیائابادی خەڵکی ئابادان سزای ۳ مانگ و ۱ ڕۆژ بەندکرانی بەسەردا سەپێندراوە.

 ۵- حەمیدە زارعی خەڵکی ڕەشت سزای ۱ ساڵ و ۶ مانگ بەندکرانی بەسەردا سەپێندراوە.

۶- کوبرا تاهیرخانی خەڵکی قەزوین سزای ۳ ساڵ بەندکرانی بەسەردا سەپێندراوە.

دەستبەسەرکران و سزادانی ژنان یەک لە شێوە جێکەوتووەکانی هەڵاواردن لە حکومەتی کۆماری ئیسلامیی ئێراندایە. لە دوای شۆڕشی "ژن ژیان ئازادی" گوشارەکان لەسەر چالاکانی ژن قەبارەیەکی بەربڵاوتر و سەختتری بەخۆیەوە دیتووە. کۆماری ئیسلامی بەشێوەیەکی ڕێکخراوانە بەردەوام لە کاتی هاتنە سەرکارییەوە هەوڵی داوە تا ئەو جێی بۆی دەکرێت گۆڕەپانی چالاکیی کۆمەڵایەتی، سیاسی و مافی مرۆڤی بۆ ژنان سنووردارتر بکاتەوە. سیاسەتەکانی جیاکردنەوەی سێکسی و ڕەگەزی و هەروەها پەراوێزخستنی زیاتری کۆمەڵگای کەمینە سێکسی و ڕەگەزییەکان لە ڕێگای بە سزاناساندنی ناسنامەیانەوە یەکێک لە سیاسەتە جددییەکانی ئاپارتایدی ڕەگەزی لە ئێراندایە.

تۆمارکردنی ۸ حاڵەتی ژنکوژی لە ماوەی مانگی مارسی ٢٠٢٥

بە پشتبەستن بە ئامارە تۆمارکراوەکان لە ناوەندی ئامار و بەڵگەنامەکانی ڕێکخراوی مافی مرۆڤی هەنگاو، لە ماوەی مانگی مارسی ٢٠٢٥ لانی کەم ۸ ژن لە شارە جیاوازەکانی ئێران کوژراون کە کوژرانی هەر ۸ کەسیان بە دەستی کەسانی نزیکی خۆیان وەکوو هاوژینەکەیانەوە ڕوویداوە.

بەپێی ئەم ڕاپۆرتە ۳ ژن لە لایەن هاوژینەکەیان و ۵ ژن لەلایەن دەستگیران، دەستگیرانی کچەکەیان، کوڕ، برا و مێردی پووریانەوە کوژراون.

لە سەرجەم ئەو ۸ حاڵەت ژنکوژییە، لانی کەم ۵ حاڵەت بەهۆی کێشەی خێزانی ڕاگەیەندراون. هەروەها ۲ ژن بەهۆی ڕەتکردنی داوای هاوسەرگیری و یەک ژن بە هۆکاری نادیارەوە کوژراون.

جیاکردنەوەی ژنکوژییەکان بەپێی پارێزگاکان؛

پارێزگای ئیسفەهان: ٣ حاڵەت

پارێزگاکانی ئەلبۆرز، ئورمیە، تاران، خووزستان و سیستان و بەلووچستان: هەر یەک ١ حاڵەت

ژنکوژی بەرزترین ئاستی دژایەتیی ژنان لە کۆمەڵگادایە. کوشتنی ژنان بە پاساوی پاراستنی نامووس تەنیا بەشێک لە ژنکوژییەکان لەخۆ دەگرێت. بنەمای سەرەکیی ژنکوژی لە کۆمەڵگاکاندا مێژوو، بۆنەکان و یاسا پیاوسالار و دژەژنانەکانە. بەپێی ڕاپۆرتەکانی ڕێکخراوی مافی مرۆڤی هەنگاو تەنیا لە ساڵی پێشوودا ١۹۱ ژنکوژی لە ئێراندا تۆمارکراوە کە بەشێکی هەرە زۆری ئەو کوشتنانە لەلایەن ئەندامانی بنەماڵە و کەسانی نزیکی ئەو ژنانەوە ئەنجام دراون. یاسا و بیری دژەژنانە ڕقێکی قووڵ دژ بە ژنان ئاسایی دەکاتەوە و دەبێتە هۆی ئەوەی کوشتنی ژنان بە شێوەیەکی ئاساییتر و بێ تێچووتر ئەنجام بدرێت.

ڕێکخراوی مافی مرۆڤی هەنگاو، کۆماری ئیسلامیی ئێران بە سیستەمێکی ئاپارتایدی ڕەگەزی دەزانێت کە تێیدا کوشتن و ئازاردانی ڕێکخراوانەی ژنان لە هەندێک قۆناغدا یاسایی کراوەتەوە. پێویستە کۆمەڵگای جیهانی سیستەمی ئاپارتایدی ڕەگەزی لە ڕیزی "تاوانی دژ بە مرۆڤایەتی"دا هەڵسەنگێنێت و ئەوەش لە پێناسە نێودەوڵەتییەکەیدا دابندرێت و کۆماری ئیسلامیی ئێران لەسەر بنەمای یاسا ئاشکرا دژەژنانەکانی و پێکهاتەی چەوساندنەوەی ژنان لە کۆمەڵگای ئێراندا، بخرێتە ڕیزبەندی ئاپارتایدی ڕەگەزییەوە و لەژێر ئەو چەمکەدا بە تاوانباری بناسرێت.